Bonhoeffer College, Enschede

De transformatie van het Bonhoeffer College eert het verleden en omarmt tegelijkertijd de toekomst. Het ontwerp versterkt de samenhang tussen de verschillende bouwdelen door sommige te slopen en nieuwe toe te voegen. Het resultaat is een helder en samenhangend ensemble met een duidelijke ritmiek. De oorspronkelijke opzet, waarbij grote bakstenen bouwdelen worden afgewisseld met lagere transparante volumes, wordt immers hersteld. Bovendien komt de middelbare school, net als in 1958, weer vrij in een groene setting te liggen. De middelbare school behoudt zo haar vertrouwde uitstraling voor leerlingen, docenten en omwonenden.

Naast het behouden van de oorspronkelijke uitstraling van het Bonhoeffer College keren ook de kunstwerken terug in de nieuwe onderwijsomgeving. Tegelijkertijd biedt deze levensduurverlengende renovatie kansen om onder meer de lange looplijnen (door de L-vormige plattegrond), de onlogische verdeling van onderwijs- en sportfuncties, en het verschil in verdiepingshoogte tussen de bouwdelen aan te pakken. Het gebouw wordt compacter en sluit beter aan bij het huidige leerlingenaantal. Maatregelen op het gebied van duurzaamheid maken het onderwijsgebouw bijna energieneutraal.

Een hedendaagse visie in een vertrouwde omgeving
Wat houdt de (gefaseerde) aanpak van LIAG in? Het Bonhoeffer College blijft in gebruik tijdens de uitvoering van de werkzaamheden.

De vleugel, die loodrecht op het oudste deel van het Bonhoeffer College staat en waar de lokalen nog traditioneel langs één zijde van de lange (doodlopende) gangen te vinden zijn, wordt gesloopt. Dit is een efficiënte maatregel die zowel de opzet van het gebouw compacter maakt, als de exploitatiekosten aanzienlijk doet verlagen.

In het centraal gelegen, massieve bouwdeel zijn onder meer twee gymzalen te vinden, gescheiden door kleedruimten. Vroeger waren dit er drie. Dit deel wordt volledig getransformeerd tot een onderwijsomgeving, verspreid over meerdere verdiepingen met een mediatheek in het midden. Door de ruimten tussen de gymzalen open te breken en er een vide van te maken, ontstaat niet alleen een verwijzing naar de oorspronkelijke sportfunctie, maar komt er ook volop daglicht binnen. Deze aanpassing zorgt voor een logische indeling en samenhang in het programma.

Tussen de massief ogende, bakstenen bouwdelen komen kleinere, transparante zones die bruisen van activiteit. Ze markeren de toegang tot het gebouw en verbinden het schoolplein en de sportvelden, evenals de clusters. De aanwezigheid van een aula en diverse faciliteiten maakt van deze zones levendige ontmoetingsplekken.

Een gebruikersgerichte aanpak: leerling én docent centraal
De nieuwe locatie aan de Van der Waalslaan wordt een gezonde en comfortabele onderwijsomgeving. Hoewel de school plaats biedt aan zo’n 1.600 leerlingen, staat het gevoel van kleinschaligheid voorop. Daglicht stroomt naar binnen en er is veel zicht naar buiten. Verder zijn er natuurlijke materialen en levend groen aanwezig, en is er sprake van goede akoestiek. Dit maakt optimaal functioneren en presteren voor eenieder mogelijk.

Naast een gezond binnenklimaat zorgt de opzet ervoor dat leerlingen en docenten intuïtief hun weg vinden in het gebouw. Net als de buitenkant heeft de binnenkant een heldere opzet. Elk cluster heeft een eigen, herkenbare identiteit. Loop- en zichtlijnen leiden de aandacht naar plekken die ontmoeting faciliteren of een bijzondere functie herbergen. Een route rijgt de bouwdelen, clusters en verdiepingen aaneen, waarbij rust en dynamiek elkaar afwisselen.

De onderwijsomgeving inspireert. Er is een grote variatie in plekken om rustig te werken of samen te leren. Het gebouw versterkt bovendien het gevoel van trots en gemeenschapsgevoel. Bijzondere functies, zoals een galerie, een podium voor voorstellingen en een leerkeuken, krijgen extra aandacht. Deze liggen strategisch in de transparante tussenzones. Omwonenden hebben zicht op deze buurtfaciliteiten en worden aangemoedigd hier gebruik van te maken.